[GIỚI THIỆU ĐẠO DIỄN] Santiago Álvarez

Nhân kỷ niệm 46 năm ngày Giải Phóng Miền Nam, Thống Nhất Đất Nước, Hội xin gửi các bạn link bộ phim “Tháng Tư Việt Nam trong năm Ất Mão” (1975) của nhà làm phim vĩ đại người Cuba, Santiago Álvarez, tái hiện lại lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc Việt Nam từ thời các Vua Hùng cho đến mùa xuân năm 1975. Dưới đây là bài viết ngắn về đạo diễn cùng ba bộ phim ông làm về Việt Nam. Chúc các bạn có một ngày nghỉ lễ và xem phim vui vẻ, an toàn!

Link phim: https://bit.ly/3vuLV0D

————————————————
Santiago Álvarez là một trong những hình mẫu tiên phong của điện ảnh Cách Mạng Cuba. Sự nghiệp của ông bắt đầu với chiến thắng của Cách Mạng Cuba năm 1959 và kéo dài đến năm 1998 khi ông qua đời ở tuổi 79. Ông đã đạo diễn tổng cộng 700 phim.

Álvarez đã từng nói: “Cho tôi 2 tấm ảnh, 1 bản nhạc và 1 máy movivola, và tôi sẽ cho ra 1 bộ phim”. Álvarez là một bậc thầy trong việc sử dụng các thước phim lưu trữ (bao gồm cả các đoạn phim Hollywood, phim hoạt hình, etc.) và những tấm ảnh; với việc kết hợp âm thanh – hình ảnh đầy táo bạo, bất ngờ và giàu nhịp điệu; tái tạo văn bản tường thuật và câu nói dưới dạng hình ảnh động; và đặc biệt phong cách dựng phim mà ông gọi là “lối dựng phim bồn chồn” (nervous montage), đặt sóng đôi các shot phim, sử dụng âm nhạc và hiệu ứng âm thanh để gợi lên những cảm xúc và trường liên tưởng trong sự châm biếm mạnh mẽ, “Bọn Mỹ bao vây chúng tôi, buộc chúng tôi phải ứng biến”. Jean-Luc Godard đã gọi ông là “nhà dựng phim vĩ đại nhất thế giới”.

Nhà nghiên cứu Michael Chanan đã chỉ ra có ba chủ đề chính trong phim của Álvarez: “cuộc đấu tranh chống lại bọn đế quốc Yankee”, “đoàn kết với Việt Nam” và “hỗ trợ quân sự cho những thành quả và kế hoạch của cách mạng Cuba”. Với chủ đề “đoàn kết với Việt Nam”, Álvarez đã làm ba bộ phim. Ngoài phim “Tháng Tư Việt Nam trong năm Ất Mão” (1975) mà Hội giới thiệu trên, còn có phim “Hà Nội, Thứ Ba Ngày 13” (1967) và “79 Mùa Xuân” (1969).

Bộ phim “Hà Nội, Thứ Ba Ngày 13” được làm ra khi Álvarez đến Hà Nội năm 1967 cùng duy nhất nhà quay phim Ivan Napoles, ghi lại những đợt ném bom đầu tiên của đế quốc Mỹ xuống Hà Nội. Chỉ với hai máy quay cầm tay, không có thiết bị ghi âm thanh nào, quay phim giữa bom đạn, và hơn nữa người dân cũng tìm cách hạn chế di chuyển của đoàn quay phim, vì người Việt chúng ta không thích bị đóng khung trong hình ảnh của nạn nhân, nhưng kết quả là Álvarez đã làm ra một bộ phim vô cùng dữ dội và mãnh liệt, khắc họa chân thật góc nhìn chiến tranh từ phía người dân Việt Nam. Với thành công của phim, đạo diễn người Cuba đã được gặp Chủ tịch Hồ Chí Minh tại căn nhà của Bác.

Lần đến Việt Nam thứ hai của Álvarez là để dự lễ viếng Bác. Khi đoàn quan chức Cuba đến không phận miền Bắc Việt Nam, tiêm kích Mỹ đã áp sát họ và yêu cầu họ quay trở về nếu không muốn bị bắn hạ. Juan Almeida, sĩ quan chỉ huy đoàn đã nói: “Bảo chúng cứ bắn đi. Chúng ta không quay đầu lại trước lễ tang người bạn của chúng ta”. Cảm xúc choáng váng với sự tàn bạo của đế quốc Mỹ trong lần thăm thứ nhất đã chuyển sang niềm căm phẫn tột độ trong chuyến đi thứ hai, và thái độ đó cộng hưởng với nỗi đau đớn trước sự ra đi của Bác, đã được bộc lộ sống động trong bộ phim “79 Mùa Xuân”. Jean-Luc Godard khi xem phim, đã xúc động mạnh, và ông đã quyết định dành cả một chương trong bộ phim dài 266 phút của ông, “Lịch Sử Điện Ảnh” (1998), để tri ân Santiago Álvarez.

————————————————
Nguồn tham khảo:

“79 mùa xuân” của Bác qua ống kính người bạn Cuba – Đăng Sơn – Quân Đội Nhân Dân (https://www.qdnd.vn/…/79-mua-xuan-cua-bac-qua-ong-kinh…)

Cuba’s Santiago Alvarez, cinematographer and revolutionary – Travis Wilkerson – Liberationnews (https://www.liberationnews.org/06-03-01-cubas-santiago…/)

Agit-prop Cuban Style Master Montagist Santiago Álvarez – Peter Rist – Off Screen (https://offscreen.com/view/agit_prop_cuban_style)

The Urgent Cinema Of Santiago Alvarez – Ramchandra PN – Upper Stall (https://upperstall.com/…/urgent-cinema-santiago-alvarez/)

Ngày đăng: 30 / 4 / 2021